پیش از صحبت درخصوص اینترنت ماهواره ای و پروژه ی استارلینک، شاید بهتر باشد ابتدا کمی به اینترنت بپردازیم. درحال حاضر حدود 5/3 میلیارد نفر در جهان به اینترنت باکیفیت دسترسی ندارند. همچنین، بنابر تعریف سازمان ملل، هزینه ی اینترنت در صورتی مقرون به صرفه است که یک فرد شاغل برای 1 گیگابایت حجم اینترنت مبلغی کمتر از 2 %حقوق ماهیانهی خود را پرداخت نماید. بنابر آمار منشرشده، ایران در رتبه ی 111 در میان 211 کشور جهان از نظر سرعت اینترنت، اما در فهرست 1۱ کشور ارائه دهنده ارزانترین خدمات اینترنت است.
امروزه اهمیت سرعت اینترنت در بازارهای جهانی و تجارت الکترونیک اثبات شده است و به
عنوان یک مثال در سال 2011 میلادی با مشارکت شرکت هوآوی پروژهای به مبلغ 400 میلیون دلار برای کاهش تنها 5 میلی ثانیه ای زمان ارتباط بین بازارهای مالی لندن و نیویورک با عبور دادن 3000 مایل کابل فیبر نوری از زیر اقیانوس اطلس انجام شده است!
سابقه ی استارلینک
استارلینک (Starlink) پروژه ی اینترنت ماهواره ای شرکت اسپیس ایکس (X-Space) ایالت متحده ی آمریکا و متعلق به ایلان ماسک (Musk Elon) است که توسعه ی آن از سال 2015 میلادی با پرتاب دو ماهواره ی آزمایشی در فوریه ی 2012 آغاز شد. هدف نهایی استارلینک ارائه ی اینترنت ماهواره ای سریع و ارزان با استفاده از ماهواره ها در قالب یک مگا منظومه ی (constellation-Mega ) ماهواره ای است.
یک منظومه ی ماهواره ای به تعدادی ماهواره گفته میشود که بطور همزمان برای ارائه ی خدمات ماهواره ای مورد استفاده قرار میگیرند و مگامنظومه نیز برای منظومه های ماهوارهای بزرگ با تعداد قابل توجه ماهواره مورد استفاده قرار میگیرد. از اواسط سال 2021 میلادی استارلینک ماهانه 120 ماهواره تولید و به فضا پرتاب نموده و بدنبال ایجاد یک مگامنظومه ی
ماهواره ای است و بنابر گزارشات موجود، احتمال قرار دادن 42000 (چهل و دو هزار!) ماهواره در مدار وجود دارد.
برنامه ریزی فعلی استارلینک برای قرار دادن 12000 ماهواره تا پایان سال 2021 میلادی است. پروژهه ای دیگری مانند منظومه ی ماهوارهای ایریدیوم (Iridium) پیش از استارلینک به ارائه ی سرویس پرداخته بودند و رقبایی مانند آمازون با پروژهای به نام Kuiper نیز به امید سهم خود از این بازار نوین ماهوارهای هستند، اما در حال حاضر استارلینک با فاصله از تمام رقبای تجاری خود پیشی گرفته است و روز به روز با اخبار اعجاب انگیز، پیشرفت های عجیب و غریب خود را به رُخ رقبای خود میکشد.
نسخه ی بتای استارلینک چندین سال است که بطور عملی با قیمت 499 دلار آمریکا برای تجهیزات (که بدلیل ابعاد کوچک آنتن، ایلان ماسک به آن جعبه ی پیتزا (Box Pizza)میگوید) و 99 دلار آمریکا برای اشتراک ماهانه در کشورهای مختلفی ارائه میشود.
اینترنت استارلینک با سرعت 50 تا 150 مگابیت بر ثانیه (مواردی تا حدود 300 مگابیت بر ثانیه نیز ثبت شده است)، حجم نامحدود و تأخیر 20 تا 40 میلی ثانیه ای، بدنبال تغییری اساسی برای دسترسی مناطق محروم است و وعده ی کاهش هزینه و افزایش سرعت، حتی استارلینک را به یک رقیب جدی و نه مکمّل برای فیبر نوری تبدیل کرده است.
نگرانی های درباره ی استارلینک
ماهواره های استارلینک در مدار پایین زمین (LEO) با ارتفاع حدود 500 کیلومتری کار میکنند. پس از پرتاب ماهواره های استارلینک، نگرانی درباره ای این سرویس نوظهور روزبه روز بیشتر افزایش یافت و استارلینک بدنبال راه حل این مشکلات، به پیشرفت خود ادامه داده است. برخی از نگرانی های مرتبط با استارلینک عبارت است از:
1 . زباله های فضایی: باتوجه به عمر 5 ساله ی ماهواره های استارلینک، زباله های فضایی یک چالش جدی به شمار میآید که البته استارلینک به توضیحاتی در این خصوص پرداخته است.
2 . قابلیت مشاهده با چشم غیرمسلح: بدلیل ارتفاع مداری پایین، استارلینک در زمان های بخصوص بطور مشخص با چشم غیرمسلح (بدون تلسکوپ) قابل مشاهده بود. استارلینک با تلاش برای تغییر پوشش و عملکرد آنتن ماهواره، بدنبال کاهش اثر استارلینک بر رصد و نجوم و نیز زیبایی آسمان شب بوده است و تاکنون بطور چشمگیری پیشرفت داشته است.
3 . اهداف سوء: بی تردید، سوء نیت، استفاده ی ابزاری نادرست و بهره گیری سیاسی از اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی، نگرانی بسیاری از کشورهای قدرتمند جهان درخصوص استارلینک است.
4 . شناسایی بشر توسط فرازمینیها: به نقل از برخی منابع تحقیقاتی، احتمال شناسایی بشر از روی صورت فلکی ماهواره های استارلینک پس از حدود 200 سال وجود دارد و اعتقاد برخی بر آن است که استارلینک نخستین به اصالح ((signature-techno)) (اثر فنی: همان عامل کشف احتمالی انسانهای روی سیاره زمین توسط بیگانگان و قابل مشاهده شدن انسانها از اعماق فضا) را ایجاد کرده است.
نتیجه گیری
سرویس استارلینک روزبه روز پیشرفت شگفت انگیز خود را در عرصه ی فضا پی میگیرد و بعید نیست بزودی واژه ی استارلینک بعنوان منظومه ی ماهواره ای شناخته شود! به هر حال، در عصر حاضر، نیاز به ارتباط اینترنتی بخصوص در مناطق دورافتاده، بر فراز کوه های بلند و میان اقیانوس های پهناور به یک نیاز اساسی تبدیل شده است و دیر یا زود، اینترنت ماهواره ای بعنوان یک رقیب جدی برای فیبر نوری که بهترین نوع اینترنت زمینی است، یک جنگ فناوری را در جهان به راه خواهد انداخت.
منبع
خودمون دیگه !!!
